ABS, ESP, EBD, TCS, BAS’ nin Anlamı Nedir?

Uzun yıllardır hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen otomobiller çalışma prensibi ve sahip oldukları birtakım özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Teknolojinin de sürekli gelişmesi ile araçlara yeni özellikler eklenmekte ve güncellemeler ile sürücüler için daha da cazip hale gelmektedir. Bir araca baktığımızda; dış görünüşü, rengi, tasarımı, içi, koltukları ve ön paneli için ilk olarak gördüklerimiz diyebiliriz. Teknik tarafı ile ilgilenenler için olmasa da bazı kullanıcılar için oldukça önemli hatta karar vermelerinde de etkili olan bu detaylar araçların öne çıkan özellikleridir. Ancak araçlar için bu görünenlerin dışında hatta daha önemli olan teknik özellikleri ve sahip olduğu teknolojidir. Yılı, motor gücü, yakıt tipi, vites türü gibi ve daha detaylı olacak şekilde teknik özelliklere sahip bu araçları sadece görünüşü ile ele almak mümkün değil elbette. Dokay Rent a Car olarak bu yazımızda, araçların sürüş aşamasında kullanıcılar ve yolcular için hem çok önemli hem de güvenliğini sağlayan bazı özelliklerden bahsetmek istiyoruz. 
 

ABS (Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi): Araçlarda önemli teknik özelliklerin başında gelmektedir. İsminden de anlaşılacağı gibi araçlarda yapılan ani frenlerde ya da kaygan zeminlerde yapılan frenlerde aracı kilitlenmeden kurtaran fren sistemdir. Kullanıcı frene her bastığında aracın yükü kadar lastiklere yük biner. Hızlı bir anda frene basılması ya da kaygan bir zeminde frene basılması durumunda oluşabilecek lastiklerin kilitlenme olayına karşı geliştirilmiş bir sistemdir. Kullanıcılar için güvenlik açısından oldukça önemlidir. Çünkü bu sistem sayesinde sürücü, ani fren yaptığında direksiyon hakimiyetini kaybetmeden araca hakim olabilmektedir. Kısaltması ABS olan sistemin Türkçe karşılığı Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi, İngilizce karşılığı Anti-lock Braking System ve Almanca karşılığı da Antiblockier-system olarak geçmektedir. 

ESP (Elektronik Stabilite Programı): Türkçesi elektronik denge sistemidir. İngilizce açılımı ise Electronic Stability Program olarak geçmektedir. İlk olarak Bosch firması tarafından geliştirilmiştir. Otomobillerde kullanılan sürüş destek birimidir diyebiliriz. İsminde de geçen denge sistemi sayesinde sürücün gitmek istediği yön ile aracın yönü arasındaki dengesizliği tespit ederek bir denge oluşturur. Bunu, araca uygulanan manevra doğrultusunda gerek gördüğü yöndeki tekerleğe fren uygulayarak yapar. Bu işlem ile aracın yol tutuşunu dengeli ve güvenli bir şekilde yapmasını sağlar. Bu sistem ilk olarak Mercedes firmasında 1995 yılında CL model araçlarda kullanılmıştır. Sonrasında günümüze kadar birçok firmada kullanılmaya başlanmıştır. Genel olarak çalışma mantığı ve kullanım amacı aynı olsa da sisteme farklı isimler verildiği de olmuştur.

EBD (Elektronik Fren Dağılımı): Türkçeye Elektronik Fren Dağılımı olarak geçen sistem elektronik fren gücü sınırlaması (EBFD) olarak da geçmektedir. Aracın hız, yol durumlarında ve yüklenmeye bağlı olarak tekerleklerine binen kuvvet miktarını devreye girerek dengeleyen bir otomobil fren sistemidir. EBD, ABS ile birleştiğinde araç seyir halindeyken durma gücünü arttırmak için tekerleklere ayrı ayrı fren basıncı uygular. Bunu yaparken ön kısım daha fazla ağırlık taşıdığından EBD sistemi arka frenlere daha az fren basıncı uygular. Bu şekilde arka frenler kilitlenmediği için kayma olmaz. 

TCS (Çekiş Kontrol Sistemi):Açılımı Traction Control System olarak geçmektedir. Türkçe karşılığı ise çekiş kontrol sistemi olarak belirtilmiştir. En basit tabiriyle araçlardaki tekerleklerde bulunan çekiş kaybını önlemek için geliştirilmiştir. TCS, motor torku ve gaz girişinin yol yüzey koşullarına uymaması halinde devreye girer. Araçlarda bulunan, elektronik denge sistemine ikinci bir destek olarak işlev sağlamaktadır. 

BAS (Fren Yardım Sistemi): İsminden de anlaşılacağı gibi aracın mevcut fren sistemine yardımcı olarak geliştirilen bir fren sistemidir. Çalışma şekli, seyir halinde acil gelişen bir durum karşısında yapılan frenlemelerde basıncı artırarak aracın daha kısa mesafede durmasını sağlar. BAS, ani frenlemelerde devreye girerek fen gücünü artırırken fren mesafesini da kısaltmış olur. Türkçeye fren yardım sistemi olarak geçen sistemin açılımı Brake Assist System ‘dir. Fren yardım sistemi (BAS) ilk olarak 1997 yılında Mercedes model otomobillerde kullanılmıştır. Sonraki yıllarda farklı firmaların modellerinde de kullanılmaya başlanmıştır. 

ABS, ESP, EBD, TCS, BAS’ nin Önemi

Abs, esp, ebd, tcs ve bas sistemlerin önemi oldukça fazladır diyebiliriz. Araçları günlük hayatımızda birçok farklı iş için kullanıyoruz. Aracın çıkış yılına ve modeline göre özellikleri de değişiklik göstermektedir. Fakat yukarıda detaylı bir şekilde çalışma prensiplerine yer verdiğimiz bu sistemlerin aracınızda bulunması birçok açıdan önem taşımaktadır. Araç kullanırken yapacağınız herhangi bir ani fren durumunda devreye girerek aracın kilitlenmesini önleyen bir ABS sistemi olması durumunda tehlikeli bir durum yaşamazsınız. Ya da kaygan bir zeminde hareket halindeyken yapacağınız bir ani fren yine sizi tehlikeli bir duruma sokabilir. Fakat bu noktada yine aracınızda bulunan ABS fren sistemi devreye girerek böyle olumsuz bir durum yaşamanızı önler. Araçlarda bulunan çekiş kaybını önlemek amacıyla geliştirilen TCS sistemine sahip bir aracınız olduğunda yolda yaşayacağınız herhangi bir çekiş kaybı karşısında sistem devreye girerek dengeyi sağlamaktadır. Çekiş kontrol sistemi (TCS) sayesinden sürüş anında kendinizi daha güvende hissedersiniz.

ABS, ESP, EBD, TCS, BAS’ nin Tarihçesi

Otomobil insanların hayatına 1800’ lü yılların sonlarına doğru girdi. Kişisel girişimler sonucu oluşturulan ilk otomobiller prensipte sade bir yapıya sahiptir. Tek veya iki kişilik kapasitesi ile motoru olan bisikleti anımsatan bir tasarıma sahiptir. Yıllar içerisinde hızla geliştirilen bu buluş günümüzde oldukça ileri bir seviyeye ulaşmıştır. Otomobiller geliştirildikçe çalışma  sistemlerine eklenen birçok teknoloji ve özellikler oldu. ABS, ESP, EBD, TCS ve BAS sistemleri de bunlardan birkaçıdır. ABS (Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi) ilk olarak 1920’li yıllarda Almanya’da kullanılmaya başlandı. ESP (Elektronik Stabilite Programı) sistemi ilk olarak Mercedes firması tarafından CL modellerinde 1995 yılında kullanılmaya başlandı. ESP sistemini Bosch firması geliştirmiştir. EBD (Elektronik Fren Dağılımı) sistemi 1980’li yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Bu zamandan günümüze kadar üretilen araçlarda var olan bir sistemdir. TCS (Çekiş Kontrol Sistemi) teknolojisi de diğerleri gibi 1980’li yıllardan sonra aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistem o yıllardan sonra üretilen araçların özellikle yüksek modellerinde eklenmiştir. BAS (Fren Yardım Sistemi) ise ilk olarak 1997 yılında Mercedes otomobillerde kullanılmıştır. Sistem kabul gördükten sonra firmalar kendi teknolojileri ile farklı isimlerle üreterek markalarına dahil edip kullanmaya devam etmiştir. Son olarak Dinamik Denge Kontrolü (DSC), ilk olarak 1995 yılında Mercedes otomobil markası tarafından kullanılmıştır.  

ABS, ESP, EBD, TCS, BAS’ nin Bulunduğu Araçların Konforu ve Güvenliği

ABS (Kilitlenme Karşıtı Fren Sistemi), ESP (Elektronik Stabilite Programı) , EBD (Elektronik Fren Dağılımı), TCS (Çekiş Kontrol Sistemi) ve BAS (Fren Yardım Sistemi) otomobillerde uzun yıllardır kullanılan teknolojilerdir. Her birinin farklı görevleri olduğu gibi otomobil kullanıcılarına sağladıkları birçok konfor da bulunuyor. Sürüşü konforlu hale getirirken asıl amaçları olan güvenlik konusunda da yardımcı oluyorlar. Fren Yardım Sistemi (BAS) ile acil durmanız gereken bir durumda kolaylıkla ve güvenli bir şekilde bunu gerçekleştirebilirsiniz. Yukarıda detayları ile belirtilen tüm bu sistemler ile daha rahat direksiyon kontrolü sağlayabilirsiniz. 

Tüm bu çarpışma önleyici sistem özellikleri ile sahip olduğunuz aracınızı kullanırken hem kendinizi güvende hissedersiniz hem de konforlu sürüşün keyfini yaşayabilirsiniz. Dokay’ın filosunda bulunan tüm ABS, ESP, EBD, TCS, BAS özellikli araçları kiralamak için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.